سرويس و تعمير موتورسیکلت Motor cycle
سرويس و نگهداري:به منظور كاركرد صحيح و بهتر موتوسيكلت لازم است مراقبت هاي زير را در فواصل معين( كه در جدول به آن ها اشاره شده) انجام داد: جدول سرويس موتور به ازاي مسافت طي شده:
| کارکرد ◄ | اولیه ( نو بودن ) (km ) | مراحل بعد( km ) |
| شرح موارد | ||
| تعویض روغن موتور | 500 | 5000 |
| تمیز کردن صافی روغن | 500 | 5000 |
| تنظیم یا بررسی لقی سوپاپ ها | 500 | 5000 |
| تنظیم یا سرویس شمع ها | ----- | 5000 |
| بررسی و تنظیم پلاتین ها | 500 | 5000 |
| تمیز کردن صافی هوا | ----- | 30000 |
| تنظیم ترمز ها | 500 | 5000 |
| تنظیم کابل کلاچ | 500 | 5000 |
الف- موتور را در حالت ايستاده و در زميني مسطح قرار دهيد و سپس با ميله اندازه گير يادر بعضي از موتور ها با توجه به روغن نما، مقدار روغن موتور را مشخص كنيد.
ب- در حالتي كه موتور، گرم و روغن ، كاملا" سيال است با قرار دادن تشتك در زير موتور پيچ كارتل روغن را باز كرده و محتواي آن را خالي كنيد. پس از چند دقيقه (حدودا"5 دقيقه) پيچ كاتل را سر جاي خود بسته و روغن تازه را تا حدي كه در روي روغن نما و ميله اندازه گير مشخص شده است، داخل موتور بريزيد.سپس به مدت سه دقيقه تامل نماييد. آنگاه ميله اندازه گير را در روغن فرو ببريد. براي اندازه گيري مقدار روغن، نبايد اندازه گير را در محل خود بپيچانيد ( مطابق شكل ). مقدار روغن موتور بايد بين دو علامت روي ميله باشد. روغن مناسب براي تمام فصول، روغن اتوماتيك SAEIOW-40 يا SAEIOW-30 مي باشد و در صورت عدم دسترسي به چنين روغن هايي طبق جدول زير نسبت به استفاده از روغن اقدام نماييد.
| جدول نوع روغن بر حسب درجه محیط | ||
| 1 | بالاتر از 15 درجه C | SAE30 |
| 2 | بین صفر تا 15 درجه C | SAE20 یا SAE20W |
| 3 | زیر صفر درجه C | SAE10W |
ابتدا وضعيت شمع را از نظر داشتن رسوب و سالم بودن الكترود ها بررسي كنيد. سپس دهانه الكترود هاي شمع را به اندازه 6/0 تا 7/0 ميليمتر يا 024/0 تا 028/0 اينچ تنظيم كنيد. هر گاه الكترود ها سوختگي داشته باشند و يا عايق سراميكي شمع شكسته باشد، بايد آن را تعويض نمود ( مطابق شكل ) براي تميز كردن اطاقك شمع از ابزار مخصوص يا ميله فولادي نازك استفاده كنيد. براي بستن شمع ابتدا با دست آن را كاملا" محكم ببنديد و سپس فقط به اندازه يك دوم تا سه چهارم دور با آچار سفت نماييد.
3 - تنظيم لقي سوپاپ ها:
ابتدا علامت T روي فلكه را با علامت بدنه منطبق نماييد و در اين حالت با دست لقي سوپاپ ها را آزمايش كنيد.اگر سوپاپ ها سفت باشند يك دور كامل موتور را بچرخانيد تا علائم مجددا" به هم انطباق پيدا نمايد، زيرا ممكن است سيلندر در حالت كار قرار نداشته باشد. با فيلر 08/0 ميليمتر، لقي سوپاپ ها را ميزان نموده سپس مهره ضامن را سفت كنيد. پس از سفت كردن مهره ضامن يك بار ديگر لقي را با فيلر 08/0ميليمتر کنترل كنيد( شكل زير).
4 - تايمينگ جرقه و تنظيم پلاتين:
ابتدا لازم است فاصله دهانه پلاتين با فيلر تنظيم شود. به اين منظور از فيلر 3/0 تا 4/0 ميليمتر يا 012/0 تا 016/0 اينچ استفاده مي شود. ( شكل فوق). براي فيلر نمودن ، فيبر پلاتين را طوري روي بادامك قرار دهيد تا دهانه پلاتين ها به اندازه حد اكثر باز شود. سپس فيلر را در ميان فك هاي پلاتين قرار دهيد. چنانچه فاصله پلاتين تنظيم نيست و پيچ پايه پلاتين ثابت را باز كرده با جا به جا نمودن آن فاصله لازم را به دست آوريد. پس از تنظيم پلاتين ها لازم است نقطه شروع جرقه زني ( باز شدن دهانه پلاتين ) هم كنترل شود. به اين منظور به روش زير عمل مي كنيم: -علامت F روي فلكه را با علامت ثابت بدنه هماهنگ نماييد. - فيش سيم ها را جدا كنيد و لامپ آزمايش را( مانند شكل ) در مدار پلاتين سري قرار دهيد. - در موقع عبور كردن علامت F روي فلكه از مقابل علامت ثابت بدنه ، بايد لامپ آزمايش خاموش شود. - اگر تايمينگ جرقه غلط است، پيچ پايه پلاتين را باز كنيد. آچار پيچ گوشتي را در شكاف پايه ثابت قرار داده در حالي كه علائم تايمينگ را مقابل هم قرار داده ايد ، آنقدر مكان پلاتين ها را تغيير بدهيد تا لامپ آزمايش خاموش شود. - پس از تعيين محل دقيق تايمينگ جرقه، پيچ پايه را سفت كنيد. مجددا"دهانه پلاتين ها را آزمايش كنيد و اگر فيلر آن به هم خورده باشد، پلاتين ها را تعويض نماييد. ( شكل فوق ) .
5 - تميز كردن فيلتر روغن: روغن موتور را تخليه كنيد و سپس در پوش كارتل سمت راست و در پوش فيلتر را باز كنيد. با پارچه تميز بدون كرك، رسوبات داخل محفظه فيلتر را پاك كنيد. در پوش فيلتر را كه در زير كارتل طرف چپ قرار دارد باز كرده، توري روغن را خارج كنيد. توري روغن را در حلال مناسبي بشوييد و با باد كمپرسور خشك كنيد ( شكل زير ) .
6 - شستشوي صافي هوا: در پوش طرف راست و در پوش صافي هوا را برداريد. فيلتر هوا را با آزاد كردن گيره ي آن در آوريد. المنت صافي را با حلال مناسبي شستشو دهيد. توجه كنيد كه بنزين براي شستشو خطرناك است و به سهولت آتش سوزي رخ مي دهد. (شكل زير ) . المنت صافي را با روغن دنده نمره 80 تا 90 آغشته نماييد تا كاملا" اشباع شود و سپس روغن هاي اضافي را پاك كنيد. اگر روغن دنده در اختيار نباشد، با روغن موتور نمره SAE30 مي توان اين كار را انجام داد. فيلتر را در محل خود نصب نماييد.
7 - تنظيم لقي زنجير: اشپيل را در آورده مهره را شل كنيد سپس با پيچ تنظيم لقي زنجير را ميزان نماييد. پس از آن مهره را سفت كنيد و اشپيل را
در محل خود قرار دهيد.(شكل زير).
سرويس كاربراتور موتورسيكلت :
قبل از پياده كردن كاربراتور لازم است بنزين آن كاملا" تخليه شود تا از ايجاد آتش سوزي جلوگيري گردد. سپس طبق روش زير ( و با توجه به شماره هاي روي شكل ) به پياده كردن كاربراتور و اجزاي آن اقدام شود. لوله ورودي بنزين(1) را از كاربراتور جدا كنيد. پلانجر كاربراتور (2) را باز كنيد. لوله هواكش ( 3 ) را جدا نماييد. مهره هاي (11) اتصال بدنه كاربراتور را باز نموده آن را از موتور جدا كنيد. پياله كابراتور (4) را باز كنيد. براي باز كردن پياله كافي است كه گيره پياله (5) را آزاد كنيد. در كاربراتور (6) را باز كرده پلانجر (7) را از بدنه آن بيرون بياوريد. سيم گاز كاربراتور (8) را از شكاف پلانجر در آورده همراه فنر (12) كنار بگذاريد. سوزن (9) و ژيگلور كاربراتور را با هم تعويض نماييد. با وارونه كردن كاربراتور مي توانيد به وسيله ميله اي محور شناور را خارج نموده شناور (10) را از محل خود در آوريد. نگهدارنده ژيگلور اصلي را باز كنيد سپس ژيگلور را به سمت بالا فشار دهيد تا از محل خود خارج شود
تنظيم شناور : كاربراتور را مانند شكل نگهداريد و با شابلن ارتفاع شناور را 24 ميليمتر تنظيم كنيد. در صورتي كه شناور ميزان نباشد اهرم شناور را خم كنيد تا شناور در ارتفاع 24 ميليمتري قرار گيرد . انتهاي اهرم شناور بايد عمود بر سوپاپ سوزني قرار گيرد. جمع كردن كاربراتور : در موقع جمع كردن بايد به روش عكس باز كردن عمل نمود و پس از نصب در روي موتور تنظيم كرد. تنظيم سوخت دور آرام :موتور را در حال گرم ميزان كنيد. پيچ سوخت دور آرام را كاملا" ببنديد و سپس يك و سه هشتم آن را باز كنيد.موتور را روشن كنيد و سپس به وسيله پيچ دريچه هوا ، سرعت دور آرام را در حد اقل ممكن ميزان كنيد. پيچ سوخت دور آرام را ببنديد يا باز كنيد تا دور آرام به بيشترين مقدار ممكن برسد. سپس با پيچ دريچه هوا دور آرام را ميزان نماييد. پيچش آن در جهت عقربه هاي ساعت دور موتور را افزايش مي دهد و بر عكس پيچش آن در خلاف عقربه هاي ساعت دور موتور را كم مي كند. دور آرام موتور بين 1100 تا 1300 دور در دقيقه مي باشد. تنظيم سيم گاز : بازي دسته گاز بين 10 تا 15 درجه مي باشد. بازي كم را از طرف فرمان و بازي زياد را از طرف كاربراتور ميزان مي كنند. اگر نتوان مقدار بازي سيم گاز را ميزان نمود لازم است سيم گاز را تعويض كرد .
مدار جرقه موتور و سرويس پلاتين ها :
براي شارژ كردن باتري موتور لازم است كه جريان توليدي متناوب مگنت ، به جريان مستقيم تبديل گردد بدين منظور سر راه برق خروجي مگنت يك عدد ديود سيليكوني قرار مي دهيم . در شكل مدار جرقه موتور كه شامل مگنت ، سويچ، كويل، خازن، پلاتين ها و شمع مي باشد، به صورت شماتيك ديده مي شود. آزمايش يكسو كننده سيليكوني ( ديود) : اهم متر را روي رنج R×1 قرار مي دهيم وسيم هاي آن را به دو سر ديود متصل مي كنيم اگر عقربه منحرف شد يعني ديود از اين سو جريان عبور مي دهد حال اگر جاي سيم هاي اهم متر را عوض كنيم نبايد عقربه منحرف شود .نتيجه اينكه با اتصال سيم هاي اهم متر ،ديودي كه درهر دو حالت عقربه را منحرف كند وهمچنين ديودي كه درهر دو حالت عقربه را منحرف نكند خراب است .(تذكر :هنگام آزمايش بهتر است يك سر ديود از مدار جدا شود .). وضعيت پلاتين ها: در شكل وضعيت پلاتين هاي مناسب و غلط نشان داده شده است. ضمن كار موتور ، پلاتين خال مي زند كه براي اصلاح آن از سوهان مخصوص پلاتين ( سوهان نرم ) يا سنباده نرم استفاده مي كنند. به هنگام پرداخت بايد دقت شود سطح پلاتين ها كاملا" افقي پرداخت گردد تا مانند شكل بر هم منطبق شوند در شكل وضعيت هاي نامناسب نيز نشان داده شده است.
